Agnes Wabnitz to postać, która zapisała się w historii jako niemiecza szwaczka oraz aktywna działaczka ruchu robotniczego. Urodziła się w dniu 10 grudnia 1841 roku w Gliwicach, a swoje życie zakończyła 28 sierpnia 1894 roku w Berlinie.
Jej działalność miała znaczący wpływ na rozwój ruchów robotniczych w Niemczech, co czyni ją osobą godną pamięci i uznania. Agnes Wabnitz utożsamiała się z ideami, które dążyły do poprawy warunków pracy oraz zwiększenia praw pracowników, co było szczególnie istotne w czasach, w których żyła.
Życiorys
Agnes Wabnitz, córka Karla i Karoline Wabnitzów, miała dwoje braci oraz dwie siostry, z czego jedna zmarła w młodości. Jej rodzina, chociaż zamożna, zaczęła tracić majątek po śmierci ojca. Mimo że prawdopodobnie zakończyła jedynie edukację na poziomie podstawowym, jej życie zmuszone było do szybkiej zmiany kiedy rozpoczęła pracę jako krawcowa. Po roku 1860 przeniosła się do Królestwa Polskiego, gdzie podjęła pracę jako guwernantka.
W różnych domach, w których pracowała, próbowała solidaryzować się z innymi służbami domowymi, co często prowadziło do konfliktów z pracodawcami i w efekcie do jej zwolnień. Na początku lat 70. Agnes przeniosła się do Berlina, gdzie założyła nowe życie, zdobywając zatrudnienie jako szwaczka. Z jej dochodów utrzymywała dwie siostrzenice, których ojciec zmagał się z problemem alkoholowym, a także zajmowała się schorowaną matką.
W Berlinie Agnes zaczęła interesować się ruchem socjalistycznym. Została członkinią Branżowego Związku Berlińskich Szwaczek. W 1885 roku wzięła udział w spotkaniu założycielskim Związku Robotnic, gdzie została wybrana do komitetu agitacyjnego. W swoich orędziach walczyła o prawa pracowników, a także nawoływała do walki o równość kobiet, co przyniosło jej dużą popularność w stolicy Niemiec.
Jednak w 1886 roku, z powodu wprowadzenia ustaw antysocjalistycznych, Związek Robotnic został rozwiązany, a członkinie kierownictwa, w tym Wabnitz, ukarano grzywnami. W kolejnym roku władze zdelegalizowały również Związek Szwaczek, co doprowadziło do nałożenia na nią kolejnej grzywny w wysokości 15 marek. Od 1890 roku Agnes przywróciła swoje członkostwo w związku krawców i aktywnie uczestniczyła w pierwszej ogólnokrajowej konferencji.
W 1891 roku miała miejsce jej publiczna przemowa we Frankfurcie nad Menem, gdzie poruszała problemy dotyczące kobiet w przemyśle. Zachęcała je do organizowania się, co doprowadziło do aresztowania jej na tydzień. Rok później oskarżono ją o bluźnierstwo i obrazę majestatu, z czego znalazła się w więzieniu przez 10 miesięcy. W wyniku tego, że sprzeciwiła się duchowieństwu, a także skrytykowała konstytucję niemiecką, podpisała swój los.
Podczas pobytu w placówce przymusowego leczenia, Agnes Wabnitz również podjęła protest głodowy. Po przymusowym żywieniu została przeniesiona do zakładu dla osób psychicznie chorych Dalldorf/Wittenau, skąd wyszła w grudniu 1892 roku. Decyzja Wabnitz o strajku głodowym zyskała wyraźny opór ze strony innych robotnic.
W pierwszej połowie 1893 roku spędziła czas w szpitalu, gdzie dochodziła do zdrowia. Po pewnym czasie wznowiła swoje wystąpienia publiczne w Berlinie i innych niemieckich miastach, przystępując także do Towarzystwa Etycznego. W lipcu 1894 roku wezwana została do odbycia reszty wyroku. 28 sierpnia miała stawić się w więzieniu dla kobiet w Berlinie, co doprowadziło ją do samobójstwa, gdyż nie godziła się z niesprawiedliwym wyrokiem.
Na cmentarzu, gdzie spoczęła, przeszła wielka manifestacja, w której uczestniczyło od 40 do 60 tysięcy osób, co dowodziło jej wpływu na ruch robotniczy. Jej pogrzeb na stałe zapisał się w historii jako jedna z największych manifestacji tamtych czasów. Na jej grobie złożono 630 wieńców, co świadczy o wielkim szacunku i uznaniu, jakim ją otaczano.
Upamiętnienie
Bertha Glogau, przyjaciółka Agnes Wabnitz, w roku jej śmierci zrealizowała ważne przedsięwzięcie, spisując i publikując jej biografię. Warto zauważyć, że Agnes Wabnitz zdobyła również literacką sławę, stając się inspiracją dla postaci w powieści autorstwa Bruno Schönlanka.
W roku 2000, na cześć Wabnitz, w berlińskiej dzielnicy Prenzlauer Berg, nadano jej imię jednej z ulic, co świadczy o pamięci i szacunku, jakie jej poświęcono.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r KerstinK. Wolff KerstinK., Wabnitz, Agnes – Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 05.03.2024 r.] (niem.).
- a b c d e f g h i j k l m n DariuszD. Zalega DariuszD., Szwaczka z Gliwic i anarchistyczna hrabina. Śląskie kobiety zapomniane przez historię [online], Ślązag.pl [dostęp 05.03.2024 r.] (pol.).
- Agnes-Wabnitz-Straße 3-10 in Berlin [online], berlin.kauperts.de [dostęp 05.03.2024 r.] (niem.).
- a b Agnes Wabnitz (1842–1894) [online], www.freigeistig-berlin.de [dostęp 05.03.2024 r.]
Oceń: Agnes Wabnitz