Znajdująca się w Gliwicach, przy ulicy Sobieskiego, neogotycka wieża ciśnień stanowi niezwykły przykład architektury przemysłowej.
Jej niepowtarzalny styl oraz imponująca struktura przyciągają uwagę mieszkańców oraz turystów.
Historia
Wieża ciśnień, mająca swój początek w latach 1905–1908, została zbudowana na wzgórzu, co było konieczne, aby mogła pełnić swoją funkcję wspierając istniejącą wieżę na ul. Poniatowskiego w dostarczaniu wody do południowych dzielnic Gliwic. Chociaż niektóre źródła wskazują na rok 1918 jako datę budowy, konserwator zabytków Ewa Pokorska potwierdza, że bardziej wiarygodnym określeniem jest przedział czasowy 1905–1908.
Struktura wieży osiąga wysokość 50 metrów i przyjmuje formę walca o średnicy 26 metrów. Wnętrze obiektu skrywa zbiornik typu Intze, który został wykonany z nitowanych blach stalowych. Projektowanie tej monumentalnej budowli zlecono Wilhelmowi Adalbertowi Otto Kranzowi. W latach 1955–1958 przeprowadzono kapitalny remont, podczas którego naprawiono pęknięcia w konstrukcji, gzymsy oraz dach. Dodatkowo, dokonano wymiany stolarki okiennej.
W 1974 roku wieża przeszła kolejny remont, w ramach którego odnawiano zbiornik, a trzy lata później konserwowano dach, którego pokrycie zostało wymienione oraz dokonano renowacji latarni wieńczącej budowlę.
W 1985 roku wieża całkowicie wycofała się z eksploatacji, a w 2004 roku sprzedano ją. Niestety, w sierpniu 2008 roku w wyniku pożaru, dach został poważnie uszkodzony.
Właściciel
W 2004 roku gliwicka firma Remistal nabyła wieżę ciśnień, przekształcając ją w skład maszyn budowlanych. W 2006 roku nowym właścicielem obiektu został znany fotografTomasz Gudzowaty. Po pewnym czasie sprzedał ją spółce Water Tower, która z kolei przekazała ją Zakładowi Badawczo-Produkcyjnemu Mostostal. Jak się okazało, krył się za tym ten sam właściciel.
Od 2013 roku wieża ciśnień znalazła się w rękach Cypriana Lubotorskiego, prywatnego przedsiębiorcy z Warszawy. Postarał się on o zabezpieczenie budynku oraz uporządkowanie terenu wokół niego. Jednak w 2018 roku doszło do kolejnej transakcji – obiekt został sprzedany pyskowickiej firmie Komsta Okna i Drzwi.
Zabytek
W grudniu 1998 roku wieża ciśnień w Gliwicach zyskała status zabytku, co miało miejsce poprzez jej wpisanie do rejestru zabytków. Inicjatywa ta została sfinalizowana pod numerem A/1689/98 na dzień 30 grudnia 1998 roku, a aktualnie zmieniono jej identyfikator na A/805/2021.
Przypisy
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 27.11.2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 02.12.2023 r.]
- UCHWAŁA NR XVI/326/2020 RADY MIASTA GLIWICE z dnia 25.06.2020 r. w sprawie przyjęcia programu opieki nad zabytkami miasta Gliwice na lata 2020-2023, „DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO”.
- Jest nowy właściciel wieży ciśnień przy ul. Sobieskiego. To znana firma z Pyskowic [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice, 24.05.2018 r. [dostęp 08.01.2019 r.] (pol.).
- Odkupienie wieży. Industrialny zabytek z ul. Sobieskiego wciąż zmienia właścicieli [online], Nowiny Gliwickie [dostęp 08.01.2019 r.] (pol.).
- a b c Mury wstydu. W Gliwicach nie brakuje opuszczonych budynków [online], gliwice.wyborcza.pl [dostęp 08.01.2019 r.] (pol.).
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 01.01.1999 r. do 11.05.2021 r. wkz.katowice.pl. [dostęp 14.05.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki przemysłowe i magazynowe":
Kopalnia Węgla Kamiennego Sośnica | Opel Manufacturing Poland | Huta ŁabędyOceń: Wieża ciśnień w Gliwicach (ul. Sobieskiego)