Fritz von Friedlaender-Fuld

---

Życiorys

Fritz Friedländer-Fuld był niezwykle wpływową postacią, synem znanego żydowskiego przedsiębiorcy Emanuela Friedländera oraz jego żony Anny. Już w 1875 roku związał się z rodzinnym biznesem, który specjalizował się w handlu węglem. Po tragicznej śmierci ojca w 1880 roku, przejął kierownictwo nad firmą, mając jedynie 22 lata, co świadczy o jego niezwykłej dojrzałości i umiejętnościach przywódczych.

W 1883 roku Friedländer zrealizował ambicje swojego ojca, zakładając koksownię przy szybie Poręba w Zabrzu. Dzięki temu wprowadził innowacje w branży koksowniczej na Górnym Śląsku, łącząc produkcję koksu z pozyskiwaniem wartościowych produktów ubocznych z węgla kamiennego. Na potrzeby tego przedsięwzięcia, przybyli specjaliści z Westfalii, co zapewniło odpowiednią jakość produkcji. Po dwuletnich badaniach i eksperymentach, uzyskano wysokiej jakości koks oraz smołę i amoniak.

Fritz nie czekał długo, by otworzyć kolejną koksownię, tym razem nazwaną „Skalley”, również w Zabrzu. W 1890 roku obiekt doczekał się zmiany nazwy na Oberschlesische Kokswerke und Chemische Fabriken, co zacierało granice między tradycyjnym a nowoczesnym przemysłem. Kolejnym celem Friedländera było uruchomienie na Górnym Śląsku pierwszej fabryki benzolu w 1891 roku, zlokalizowanej przy hucie „Julia” w Bobrku.

Równocześnie z rozwojem koksownictwa, Friedländer rozwijał działalność w sektorze wydobycia węgla. Jego ojciec, Emanuel Friedländer, zainicjował początek ich górniczej epopei, gdy w 1872 roku zakupił pierwsze koncesje wydobywcze w rybnickim okręgu. Dalsze kroki Fritz podjął samodzielnie, nabywając trzy kopalnie: „Emma” (obecnie „Marcel”), „Rymer” oraz „Anna”. Obiekty te, pomimo swojego dużego potencjału, były wówczas przestarzałe i wymagały dużych inwestycji.

Friedländer podjął decyzję o modernizacji tych kopalni, równocześnie budując dla górników osiedla domowe. W 1903 roku stworzył Rybnickie Gwarectwo Węglowe, które w latach 20. XX wieku zatrudniało aż 13 tys. pracowników, a roczne wydobycie węgla wynosiło 2,5 miliona ton, co uzupełniała produkcja 200 tys. ton koksu.

Również inne zakłady przemysłowe znalazły się pod jego skrzydłami – był właścicielem kopalni „Eminenz” pod Katowicami, a także zakładów metalowych „Handtke” w Częstochowie i zakładów tekstylnych w Opolu. Szczególnie istotne było dla niego powstanie w 1916 roku zakładów azotowych w Chorzowie oraz zakładu produkcji karbidu przy kopalni „Prinz” w Pszczynie.

Friedländer wykraczał poza Górny Śląsk i inwestował w rozwój firmy Braunkohlen-und Brikett-Industrie AG na Łużycach, która zatrudniała 5 tys. osób. Jego zaangażowanie obejmowało również kopalnictwo rud w Norwegii. Pełnił kluczowe funkcje, będąc członkiem zarządu i przewodniczącym rady nadzorczej Oberschlesische Kokswerke und Chemische Fabriken AG, a także angażował się w wiele innych spółek, które współpracowały w ramach rozwijającego się przemysłu wydobywczego.

Oprócz tego, był aktywnym członkiem różnych rad nadzorczych, w tym Deutsche Bank i Komitetu Centralnego Reichsbanku, oraz pełnił zaszczytną rolę konsula generalnego Holandii. Po jego odejściu, radni miejscy Gliwic uhonorowali jego pamięć, stając z szacunku na miejscach spoczynku.

---

Oceń: Fritz von Friedlaender-Fuld

---