Ratusz w Gliwicach to historia wpisana w architekturę, stanowiący ważny element lokalnej tożsamości. Budynek ten znajduje się na środku kwadratowego Rynku, będąc nie tylko symbolem miasta, ale również miejscem, w którym mieszkańcy gromadzą się w ważnych momentach.
Lokacja ratusza, w centrum Gliwic, sprawia, że jest on doskonale widoczny i stanowi centralny punkt, wokół którego zbudowano wiele innych istotnych budynków oraz przestrzeni publicznych.
Historia
Historia ratusza w Gliwicach sięga końca XIII wieku, kiedy to powstał jego pierwszy budynek. Obecna konstrukcja została jednak zrealizowana w XV wieku, a fragmenty pierwotnych murów przetrwały w piwnicach aktualnego obiektu. W ciągu swojej historii ratusz przeszedł dwa poważne pożary, które miały miejsce w latach 1601 oraz 1711, co zmusiło do odbudowy. W końcu XVIII wieku budynek był znacznie zniszczony i wymagał przebudowy, która w znacznej mierze miała miejsce w drugiej połowie XIX wieku, przybierając styl klasycystyczny.
W 1948 roku w jedną ze ścian ratusza wmurowano pamiątkową tablicę, upamiętniającą trzecią rocznicę zajęcia Gliwic przez wojska radzieckie. W okresie 1950-1960 ratusz pełnił funkcję Biblioteki Miejskiej. Aktualnie w jego wnętrzach znajdują się: Pałac Ślubów, sala sesyjna Rady Miasta oraz reprezentacyjne sale, a w piwnicach działa kawiarnia.
Budynek ratusza został wpisany do rejestru zabytków 7 marca 1960 roku, otrzymując numer rejestru województwa katowickiego: 319/60 oraz województwa śląskiego: A/128/2020. W 2002 roku zakończono prace związane z odnowieniem elewacji ratusza. Następny remont elewacji miał miejsce w 2024 roku, a jego zakres obejmował m.in. renowację tynków, malowanie, wymianę części obróbek blacharskich, oraz aktualizację tarcz i wskazówek zegarowych.
Architektura
Budynek ratusza w Gliwicach ma interesującą konstrukcję, zrealizowaną na prostokątnym planie, usytuowaną w taki sposób, że jego boki są równoległe do otaczających pierzei rynkowych.
Obiekt posiada dwa piętra, a jego charakterystycznym elementem jest wysoki dach naczółkowy z użytkowym poddaszem. Dłuższe elewacje liczą pięć osi, natomiast krótsze mają ich cztery. Na północno-wschodniej ścianie frontowej umieszczona jest kwadratowa wieża zegarowa, której wysokość wynosi 41,5 metra. Wieża ma hełmowy dach zakończony latarnią i iglicą. We wnętrzu wyższych kondygnacji wieży znajdują się ścięte narożniki, a na najwyższym piętrze umiejscowiony jest zegar z czterema tarczami.
Na ścianie północno-zachodniej budynku, rozciąga się parterowy pasaż pięcioarkadowy, obecnie z zaszkleniem, który dodaje nowoczesnego charakteru budowli.
Natomiast przy południowo-wschodniej części ratusza można podziwiać rzeźbę Matki Boskiej typu Immaculata, datowaną na około 1726 rok. To arcydzieło autorstwa Johanna Melchiora Österreicha uznawane jest za najstarszą wolnostojącą rzeźbę w Gliwicach. Warto nadmienić, że rzeźba przeszła gruntowną konserwację w 2024 roku w trakcie remontu samego ratusza.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 05.07.2011 r.]
- a b (al). Gliwicki ratusz pięknieje. „Miejski Serwis Informacyjny - Gliwice”, s. 7, 14.11.2024 r.
- Edmund Całka (red.): Ziemia Gliwicka. Przewodnik-informator 1971. Gliwice: Wydawnictwo Towarzystwa Miłośników Ziemi Gliwickiej, 1971, s. 47.
- a b Anna Jurkiewicz, Stanisław Ziemba: Województwo katowickie. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1962, s. 151.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Teatr Miejski w Gliwicach | Hotel Diament w Gliwicach | Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej Polskiej Akademii Nauk | Synagoga w Gliwicach | Młodzieżowy Dom Kultury w Gliwicach | Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej | Dom przedpogrzebowy w GliwicachOceń: Ratusz w Gliwicach