Irena Lipowicz

---

Życiorys

W 1976 roku Irena Lipowicz ukończyła ze wyróżnieniem studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Po zakończeniu nauki rozpoczęła tam pracę jako asystent, a następnie awansowała na stanowisko adiunkta. W 1981 roku uzyskała stopień doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy zatytułowanej „Sytuacja systemu informatycznego w sferze prawa administracyjnego”, której promotorem był Karol Sobczak. Kolejne osiągnięcie przyszło w 1992 roku, kiedy to obroniła pracę habilitacyjną pt. „Pojęcie sfery wewnętrznej administracji państwowej”, co umożliwiło jej uzyskanie stopnia doktora habilitowanego. W 2020 roku zdobyła tytuł profesora nauk społecznych w dziedzinie nauk prawnych.

Życie publiczne Lipowicz zainaugurowało w 1980 roku, kiedy to wstąpiła do NSZZ „Solidarność” oraz wzięła udział w zakładaniu Związku Górnośląskiego. Była także współpracowniczką Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności, co podkreśla jej zaangażowanie w działalność społeczną.

Na przestrzeni lat pracowała w różnych instytucjach, w tym Krajowej Szkole Administracji Publicznej. Jej wpływ na polską naukę został uwieńczony członkostwem w Komitecie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. W 1998 roku została profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, gdzie objęła kierownictwo Katedry Prawa Administracyjnego. W latach 2006–2010 pełniła funkcję profesora w Wyższej Szkole Psychologii Społecznej w Warszawie. Lipowicz może poszczycić się około 100 opublikowanymi pracami naukowymi oraz wykładami na renomowanych uniwersytetach w Kolonii, Atenach, Grazu, Dreźnie i Tybindze.

W okresie 1991-2000 Lipowicz sprawowała mandat posłanki, reprezentując I, II oraz III kadencję, a jej działalność miała miejsce w okręgach katowickich: nr 36 i nr 16, będąc bezpartyjną kandydatką z ramienia Unii Demokratycznej oraz Unii Wolności. W trakcie pracy w Sejmie, wielokrotnie była wyróżniana w rankingach tygodnika „Polityka” za swoje osiągnięcia jako posłanka. W Sejmie III kadencji przewodniczyła Komisji Samorządu Terytorialnego, a jej naukowymi i prawnymi kompetencjami przyczyniła się do reformy administracyjnej w 1999 roku, która m.in. przywróciła powiaty oraz ustanowiła samorząd wojewódzki.

Po zakończeniu kadencji poselskiej w 2000 roku, objęła funkcję nadzwyczajnego i pełnomocnego ambasadora RP w Republice Austrii. W listopadzie 2004 została przedstawicielką MSZ ds. stosunków polsko-niemieckich. Z rządu odeszła w maju 2006 roku, wspólnie ze Stefanem Mellerem, po przyjęciu do rządu Andrzeja Leppera. W tym samym roku Lipowicz została rekomendowana przez posłów Platformy Obywatelskiej do Trybunału Konstytucyjnego, jednak jej kandydatura nie zyskała wystarczającego poparcia.

Również w 2006 roku została powołana do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, a w 2007 roku weszła do rady programowej, którą reaktywował Stefan Bratkowski, w ramach projektu Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość. W 2008 objęła stanowisko dyrektora Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, stając się współprzewodniczącą Forum Polsko-Niemieckiego razem z profesor Gesine Schwan.

W 2010 roku klub parlamentarny PO zgłosił jej kandydaturę na stanowisko rzecznika praw obywatelskich. 10 czerwca tego samego roku Sejm wybrał ją na ten urząd, a 8 lipca 2010 r. wybór został zatwierdzony przez Senat. Irena Lipowicz objęła swoje stanowisko 21 lipca tego roku po złożeniu ślubowania. Jej kadencja zakończyła się 9 września 2015 roku, w dniu, gdy nowy rzecznik praw obywatelskich, Adam Bodnar, złożył ślubowanie przed Sejmem. Wcześniej w 2015 roku Lipowicz została przewodniczącą zarządu Międzynarodowego Instytutu Ombudsmana dla regionu europejskiego.

W 2016 roku uczestniczyła w pracach rady United Nations University, a także rady Fundacji Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Fundacji Służby Rzeczypospolitej oraz Komisji Ekspertów ds. reformy prawa ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej przy GIODO.

Odznaczenia i wyróżnienia

Irena Lipowicz otrzymała wiele prestiżowych odznaczeń oraz wyróżnień, które potwierdzają jej znaczący wkład w życie społeczne i polityczne. Wśród nich znajduje się Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który została przyznany w 2009 roku.

W 2015 roku została odznaczona Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego, a wcześniej, w 1999 roku, otrzymała Krzyż Komandorski I Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii oraz Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec w 2009.

Dodatkowo, jej osiągnięcia zostały docenione poprzez różnorodne nagrody, w tym Nagrodę im. Grzegorza Palki, którą zdobyła w 1999 roku, oraz Nagrodę im. Edwarda J. Wende przyznaną w 2005 roku.

Wyróżnienia te obejmują także Nagrodę im. Wojciecha Korfantego z 2011 roku oraz Nagrodę Viadriny, którą przyznał Europejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą w 2014 roku. W 2015 roku nagrodzono ją również Nagrodą Księżnej Jadwigi Śląskiej, a w 2019 roku została laureatką Nagrody im. Michała Serzyckiego.

W uznaniu jej zasług, w 2009 roku Irena Lipowicz uzyskała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Osnabrück, co stanowi ukoronowanie jej działalności akademickiej i społecznej.

---

Oceń: Irena Lipowicz

---