Ostropa, znana także pod niemiecką nazwą Ostroppa lub Stroppendorf, to interesująca dzielnica miasta Gliwice, która została włączona do jego granic w 1975 roku.
Warto zaznaczyć, że w okresie od 1945 do 1954 roku Ostropa pełniła rolę siedziby gminy, co podkreśla jej historyczne znaczenie w regionie.
Nazwa
Historia nazwy tej miejscowości sięga końca XIX wieku, gdy niemiecki językoznawca Heinrich Adamy, w swoim opracowaniu poświęconym nazwom miejscowym na Śląsku, opublikowanym w 1888 roku w Wrocławiu, wskazał Ostropę jako najstarszą znaną nazwę tego miejsca. Warto zauważyć, że wcześniejsza forma, niemiecka, została przetłumaczona przez niego jako „Wachtplatz”, co oznacza „Miejsce strażnicze” w języku polskim.
Przypuszcza się, że nazwa ta związana jest z wojskowym charakterem oraz funkcją posterunkową, jaką pełniła ta miejscowość. Możliwe, że wywodzi się ona z książęcego prawa stróży, które zobowiązywało lokalnych chłopów do utrzymywania niewielkich grodów strażniczych. Ciekawostką jest, że niemieccy osadnicy zgermanizowali tę nazwę na Ostroppa, a później na Stroppendorf, co spowodowało, że pierwotne znaczenie uległo zatarciu.
Informacje ogólne
Dzielnica Ostropa usytuowana jest w południowo-zachodnim rejonie miasta Gliwice. W jej zachodniej części można zauważyć rozległe lasy kędzierzyńskie, które pięknie otaczają ten obszar.
Na ulicy Ciesielskiej znajduje się remiza ochotniczej straży pożarnej, która pełni istotną rolę w społeczności lokalnej.
Historia
Kalendarium historię Ostropy prezentuje szereg istotnych wydarzeń, które miały miejsce na przestrzeni wieków. Spojrzenie na te kluczowe daty daje nam obraz rozwoju tej niewielkiej miejscowości.
- 24 marca 1286 – książę kozielsko-bytomski Kazimierz II lokował na prawie niemieckim wieś Roztropa,
- około 1430 – spalenie kościoła przez husytów,
- 1557 – państwo gliwickie, w którego skład wchodziły również wsie: Knurów, Krywałd, Ostropa, Trynek oraz Szobiszowice, uzyskało w dzierżawę Fryderyk von Zetritz (Certycz),
- 1596 – rada miejska Gliwic nabyła od Zetritza prawa książęce do państwa gliwickiego,
- 1640 – nastąpiła budowa kościoła św. Jerzego,
- XVI wiek – wojna trzydziestoletnia, w wyniku której zburzono kościół,
- 1711 – wybucha wojna austriacko-pruska,
- od 1742 – Ostropa znalazła się w granicach Prus,
- 1807 – miejscowość otrzymała własnego proboszcza, który wprowadził wiele nowych obrzędów, w tym Osterriten (wielkanocną procesję konną),
- 1925–1927 – zrealizowano budowę nowego kościoła,
- 1927, 19 stycznia – część wsi została włączona do Gliwic,
- 1975 – całkowite włączenie Ostropy do granic miasta Gliwice.
Zabytki
Ostropa, położona w Gliwicach, kryje w sobie liczne skarby architektoniczne, które świadczą o bogatej historii tego regionu. Wśród najważniejszych zabytków wymienić można:
- Kościół św. Jerzego – historia tego obiektu sięga 1340 roku, kiedy był jeszcze wspomniany jako znajdujący się w zniszczeniach podczas wojen husyckich. Obecny budynek został zbudowany w 1640 roku. W XVII wieku ucierpiał z rąk Szwedów, a jego odbudowa miała miejsce w latach 1667–1668. Struktura budynku wykonana jest z drewna, osadzona na murowanej podmurówce, z późnogotyckim prezbiterium i zakrystią dodanymi w 1693 roku. Wnętrze emanuje barokową polichromią oraz dekoracjami, jednak od 1926 roku kościół pozostaje nieużywany.
- Kościół Ducha Świętego – zbudowany w stylu neobarokowym, ceremonię poświęcenia przeprowadzono 25 września 1927 roku. Rok później, do świątyni wprowadzono nowy ołtarz, dodano ławki, a także sprowadzono dzwony z Wrocławia. Witraże zdobiące wnętrze pochodzą z Ratyzbony.
- Kapliczki – XIX-wieczne kapliczki z rzeźbami przedstawiającymi św. Jana Nepomucena oraz św. Urbana, które uzupełniają lokalny krajobraz religijny.
- Pomnik wojenny – dedykowany pamięci poległych oraz zaginionych w trakcie I wojny światowej. Po procesie renowacji w 1991 roku, obiekt zachował swoją historyczną wartość.
- Wieża ciśnień – charakterystyczna struktura wodna z przełomu XIX i XX wieku, świadczy o rozwoju infrastruktury w regionie.
Każdy z tych zabytków nosi w sobie fragmenty historii Ostropy, tworząc wspólnie unikalny obraz przeszłości tej niewielkiej, lecz istotnej lokalizacji.
Kościoły i kaplice
W Ostropie, dzielnicy Gliwic, można znaleźć kilka interesujących miejsc sakralnych, które warto odwiedzić. Kościoły rzymskokatolickie mają swoje szczególne znaczenie w lokalnej architekturze i tradycji religijnej.
Do najważniejszych z nich należy Kościół Ducha Świętego, który jest nie tylko miejscem kultu, ale także ważnym punktem na mapie historycznej Ostropy. Warto odwiedzić to miejsce, aby poczuć jego atmosferę oraz zapoznać się z jego bogatą historią.
Innym znaczącym obiektem jest Kościół św. Jerzego, który również zasługuje na uwagę. Oba te kościoły są ważnymi elementami religijnego życia tej społeczności.
Oprócz kościołów, Ostropa ma w swoim zasobie również kaplice, które są nieodłącznym elementem krajobrazu kulturowego. Wśród nich wyróżnia się:
- Kaplica św. Jana Nepomucena,
- Kaplica św. Urbana (kaplica słupowa),
- Kaplica św. Floriana (kaplica słupowa).
Każda z kaplic ma swoją unikalną historię i charakter, co czyni je tak interesującymi dla mieszkańców oraz turystów odwiedzających Ostropę.
Transport
W dzielnicy Ostropa w Gliwicach przebiega autostrada A4, co zapewnia doskonałe połączenie komunikacyjne. Dodatkowo, węzeł drogowy Ostropa odgrywa kluczową rolę, łącząc autostradę z drogą wojewódzką 408.
Przypisy
- Urząd Miejski w Gliwicach: Raport o stanie miasta Gliwice za okres 2014–30.06.2018. [dostęp 21.10.2018 r.]
- BiP Urząd Miejski w Gliwicach. [dostęp 03.01.2017 r.]
- Smolorz D., Kordecki M.: Górny Śląsk. 20 historii z XX wieku. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, 2012 r., s. 86-87.
- Dz.U. 1975 nr 15 poz. 87
- MałgorzataM. Boczyńska MałgorzataM., Maria IrenaM.I. Mileska Maria IrenaM.I. (red.), Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, Wydanie I, Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe, 1983 r., s. 514.
- HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888 r., s. 82.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Szobiszowice (Gliwice) | Stare Miasto w Gliwicach | Wilcze Gardło (Gliwice) | Brzezinka (Gliwice) | Obrońców Pokoju (Gliwice) | Wójtowa Wieś (Gliwice) | Stare Gliwice (Gliwice) | Sikornik (Gliwice) | Żerniki (Gliwice) | Sośnica (Gliwice) | Bojków (Gliwice) | Ligota Zabrska (Gliwice) | Trynek (Gliwice) | Zatorze (Gliwice) | Śródmieście (Gliwice) | Kopernik (Gliwice) | Wojska Polskiego (Gliwice) | Czechowice (Gliwice) | Politechnika (Gliwice)Oceń: Ostropa (Gliwice)