Gerard Paweł Bańka, urodzony 18 sierpnia 1908 roku w Gliwicach, a zmarły 26 grudnia 1992 roku w Katowicach, był postacią wybitną w polskim duchowieństwie rzymskokatolickim. Jego życie zawodowe związane było przede wszystkim z posługą w parafii pw. św. Jadwigi w Chorzowie, gdzie pełnił rolę proboszcza. W tej roli nie tylko prowadził działalność duszpasterską, ale także był dziekanem dekanatu chorzowskiego.
W swojej posłudze Bańka napotkał wiele trudności, szczególnie w okresie PRL, kiedy to był szykanowany przez władze. Jego zaangażowanie oraz determinacja w obliczu prześladowań stanowiły ważny element jego życia i działalności. Rola, jaką odegrał w lokalnej społeczności oraz w Kościele, do dziś jest pamiętana i doceniana przez wielu.
Życiorys
Gerard Bańka urodził się 18 sierpnia 1908 roku w Gliwicach. Tam spędził swoje dzieciństwo oraz uczęszczał do szkoły podstawowej, a następnie rozpoczął naukę w gimnazjum. W 1922 roku jego rodzina przeniosła się do Katowic, gdzie kontynuował kształcenie w Państwowym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza.
W 1927 roku, po zakończeniu nauki w gimnazjum, uzyskał świadectwo dojrzałości i wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Równolegle podjął studia teologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dzięki specjalnej dyspensie, po ukończeniu 24. roku życia, otrzymał święcenia kapłańskie w czerwcu 1932 roku.
Po przyjęciu święceń rozpoczął swoją pracę duszpasterską w parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mysłowicach. Jako katecheta uczył w Miejskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym Męskim oraz w swoim dawnym gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Katowicach. W 1933 roku objął stanowisko katechety w Miejskim Gimnazjum Żeńskim w Katowicach.
W październiku 1935 roku biskup Stanisław Adamski powierzył mu funkcję kapelana harcerskiego hufca żeńskiego w Katowicach, jednocześnie został moderatorem szkolnej Sodalicji Mariańskiej. W momencie wybuchu II wojny światowej, Gerard Bańka został skierowany jako wikariusz substytut do parafii pw. Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Łaziskach Górnych, gdzie przez ponad trzy lata miał okazję odbudowywać kościół parafialny, który został zniszczony w wyniku działań wojennych.
Po zakończeniu wojny powrócił do Katowic, gdzie ponownie objął obowiązki katechety w żeńskim gimnazjum. W sierpniu 1947 roku przeniesiono go do parafii pw. św. Jadwigi w Chorzowie, początkowo pełniąc funkcję administratora, a później proboszcza. W następnym roku wyznaczono go na kapelana wojskowego, co wiązało się z odprawianiem mszy świętych w koszarach w Katowicach, Gliwicach oraz Tarnowskich Górach przez kolejne dziesięć lat. W 1949 roku objął funkcję sędziego posynodalnego.
W 1952 roku z jego inicjatywy malarz Adam Bunsch wykonał polichromię w kościele parafialnym. Niestety, władze PRL-owskie zaczęły podejrzewać go o rzekomą współpracę z hitlerowcami, a następnie oskarżały o negatywny wpływ na młodzież. W 1953 roku, pod presją, ówczesny wikariusz kapitulny ks. Filip Bednorz pozbawił go proboszczowania, co prowadziło do wielomiesięcznego oporu i broniącej go walki o pozostanie w parafii.
Po długiej walce, od września 1953 do listopada 1954 roku, Gerard Bańka został administratorem parafii św. Piotra i Pawła w Woszczycach, gdzie przeprowadził remont ogrzewania w kościele. W grudniu 1956 roku wrócił do parafii pw. św. Jadwigi w Chorzowie. W tym czasie zorganizował remont kościoła i salek katechetycznych, ponownie korzystając z talentu Adama Bunscha w celu wykonania mozaikowej Drogi Krzyżowej oraz mozaik nad bocznymi ołtarzami.
Przez dwadzieścia lat, od 1956 roku, był dziekanem dekanatu chorzowskiego oraz przez dziewiętnaście lat członkiem Rady Kapłańskiej. W latach 1977–1992 był kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej w Katowicach. Za jego sprawą zbudowano dwa nowe kościoły w Chorzowie: pw. św. Floriana oraz pw. Ducha Świętego. Gerard Bańka zmarł 26 grudnia 1992 roku w Katowicach-Brynowie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu parafialnym parafii pw. św. Jadwigi w Chorzowie.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Wilhelm Kubsz | Friedrich Carl August Langner | Włodzimierz Rudnicki | Paweł Władysław Fabisz | Alojzy Hassa | Jan z Gliwic | Herbert Bednorz | Marcin StrzodaOceń: Gerard Bańka