Jan Różewicz

---

Życiorys

Jan Różewicz był utalentowanym artystą, który swoją twórczość osadził w silnych tradycjach rodzinnych. Był synem Tadeusza Różewicza i Wiesławy Kozłowskiej. Ukończył studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, a następnie, w 1982 roku, zdobył dyplom na Wydziale Reżyserii Dramatu w krakowskiej PWST.

Jego pierwszym większym osiągnięciem artystycznym była reżyseria sztuki Wyzwolony autorstwa Stanisława Brejdyganta, która miała swoją premierę we wrocławskim Teatrze Współczesnym w styczniu 1983 roku. W tym samym roku zaprezentował również swój spektakl dyplomowy pod tytułem Wesoły wspólnik, napisany przez Wincentego Rapackiego, który z sukcesem obejrzano w Lubuskim Teatrze w Zielonej Górze.

W trakcie swojej kariery współpracował z wieloma polskimi teatrami, pracując w miastach takich jak Białystok, Bielsk-Biała, Cieszyn, Częstochowa, Elbląg, Gorzów Wielkopolski, Jelenia Góra, Katowice, Słupsk, Sosnowiec, Toruń, Warszawa oraz wielu innych. Jego najbliższym miejscem pracy i zamieszkania był jednak Wrocław, gdzie spędził niemal całe swoje życie. Jan Różewicz angażował się również w życie akademickie, prowadząc zajęcia artystyczne dla studentów Kolegium Karkonoskiego w Jeleniej Górze oraz remontując warsztaty dramaturgiczne we Wrocławiu. Często reżyserował sztuki swojego ojca, Tadeusza, co podkreślało silne więzi rodzinne.

Wśród jego ostatnich dzieł znajduje się poemat Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, zrealizowany na podstawie tekstu Icchoka Lejba Pereca, który Jan zaadaptował na potrzeby teatru oraz wyreżyserował w warszawskim Teatrze Żydowskim, gdzie odbyła się premiera w 2001 roku.

Równolegle do pracy w teatrze, Jan Różewicz prowadził działalność literacką. Jego debiutancki tomik poetycki, Karty Merkucja, wydany w 1998 roku przez Wydawnictwo Dolnośląskie, zyskał uznanie. Tworzył również scenariusze do teatralnych przedstawień oraz filmów, pisał dramaty, opowiadania, utwory poetyckie i eseje. Jego teksty publikowane były w takich czasopismach jak „Notatnik Teatralny”, „Odra”, „Śląsk” oraz „Warsztaty Polonistyczne”. Ponadto uczestniczył w warsztatach literackich w Hawthornden Castle w Szkocji, posiadł stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zdobył III nagrodę w kategorii eseju podczas III Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Stefana Themersona w Płocku za tekst Awangardzista konserwatywny.

Jan Różewicz był związany z filozofką i teatrolożką, dr Małgorzatą Różewicz, z którą dzielił życie. Ich córką jest Julia Różewicz. Zmarł po długotrwałej i ciężkiej chorobie we Wrocławiu. Jego ostatnia droga prowadziła na wrocławski Cmentarz Grabiszyński, gdzie został pochowany 16 października 2008 roku.

Teatr i film

Prace reżyserskie (wybór)

Jan Różewicz, wybitny reżyser, zrealizował wiele znaczących przedstawień teatralnych. Oto niektóre z jego ważniejszych prac:

• 1983 – Wyzwolony, Wrocławski Teatr Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego,
• 1984 – Odejście głodomora, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze,
• 1985 – Oczekiwanie, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze,
• 1985 – Smok, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze,
• 1986 – Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja, Słupski Teatr Dramatyczny,
• 1986 – Okapi, Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie,
• 1987 – Białe małżeństwo, Teatr im. A. Mickiewicza w Częstochowie,
• 1988 – Odejście Głodomora, Teatr Telewizji,
• 1989 – Kto jest kto, Teatr Nowy w Warszawie,
• 1990 – Et in arcadia ego, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego,
• 1990 – Białe małżeństwo, Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach,
• 1990 – Pod własnym dachem, Teatr Zagłębia w Sosnowcu,
• 1991 – Zemsta, Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim,
• 1991 – Gwałtu, co się dzieje!, Teatr Zagłębia w Sosnowcu,
• 1991 – Płaskorzeźba, Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie,
• 1992 – Motyle są wolne, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego,
• 1992 – Polowanie na karaluchy, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku,
• 1993 – Historya o Chwalebnym Zmartwychwstaniu, Teatr Zagłębia w Sosnowcu,
• 1993 – Kartoteka, Teatr Dramatyczny w Elblągu,
• 1994 – Rajski ogródek, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku,
• 1994 – Grupa Laokoona, Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu,
• 1998 – Świadkowie albo nasza mała stabilizacja, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego,
• 2000 – Śmieszny staruszek, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze,
• 2001 – Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, Teatr Żydowski w Warszawie.

Scenariusze

W swoim dorobku Różewicz napisał również kilka znaczących scenariuszy:

• 1991 – Płaskorzeźba, reż. J. Różewicz, Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie,
• 1992 – Białe małżeństwo, współaut. i reż. Magdalena Łazarkiewicz,
• 2001 – Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, Teatr Żydowski w Warszawie.

Scenografie

W zakresie scenografii można wyróżnić:

• 1991 – Płaskorzeźba, reż. J. Różewicz, Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie,
• 2000 – Śmieszny staruszek, reż. J. Różewicz, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze.

Adaptacje

Jan Różewicz uczestniczył także w pracach nad adaptacjami teatralnymi, w tym:

• 1993 – Matka Joanna od Aniołów, reż. Feliks Falk, Teatr Polski we Wrocławiu,
• 2001 – Monisz, czyli szatan zrobiony w Ararat, Teatr Żydowski w Warszawie.

Opracowanie muzyczne

Warto także zwrócić uwagę na wkład Różewicza w muzykę teatralną:

• 2000 – Śmieszny staruszek, reż. J. Różewicz, Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze.

---

Oceń: Jan Różewicz

---