Kościół Chrystusa Króla to ważny zabytek architektury w Gliwicach, pełniący funkcję rzymskokatolickiego kościoła parafialnego. Należy on do dekanatu Gliwice-Sośnica, który jest częścią diecezji gliwickiej. Ta świątynia nie tylko jest miejscem kultu, ale także znaczącym punktem w duchowym życiu lokalnej społeczności.
Kościół zlokalizowany jest na gliwickim osiedlu Zatorze, co sprawia, że jest łatwo dostępny dla wiernych oraz turystów. Jego architektura oraz otoczenie przyciągają uwagę i zachęcają do odwiedzin.
Historia
W 1929 roku podjęto decyzję o budowie kościoła, a projektami przyszłej świątyni zajmował się Dominikus Böhm. Oba ze złożonych projektów okazały się jednak zbyt kosztowne, co zahamowało rozwój inicjatywy.
Temat budowy powrócił w 1934 roku, a do opracowania projektów zaproszono Paulę Kellera oraz Karla Mayra. Ostatecznie wybrano projekt autorstwa Mayra, a 2 sierpnia 1934 roku, proboszcz parafii św. Rodziny, ksiądz Brunon Pattas, dokonał poświęcenia placu budowy. Co ciekawe, prace budowlane zakończono w tzw. stanie surowym 23 kwietnia 1935 roku.
3 listopada 1935 roku, kardynał Adolf Bertram poświęcił nowo wybudowany kościół, a tym samym erygował nową parafię. Kościół Chrystusa Króla był jednym z pionierskich miejsc w diecezji wrocławskiej, które przyjęło taką nazwę. W 1938 roku, artysta malarz Karl Platzek ozdobił prezbiterium polichromią, na której widniał napis w języku niemieckim: „Królestwo moje nie jest z tego świata”. Niestety, po zakończeniu II wojny światowej, malowidło to zostało zamalowane na skutek zmian politycznych.
W 1955 roku dodano ołtarz Matki Bożej Nieustającej Pomocy w bocznej nawie. Następny istotny remont nastąpił w 1973 roku, kiedy to przebudowano prezbiterium, aby lepiej spełniało wymagania liturgiczne. W trakcie tej renowacji świątynia została wymalowana, a malowidło Karla Platzka odsłonięto na nowo.
Ostatnia kompleksowa renowacja miała miejsce w latach 2015–2016, kiedy to Szymon Prandzioch z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach został odpowiedzialny za nową polichromię wnętrza oraz aranżację prezbiterium. Uroczystość poświęcenia nowego ołtarza oraz wizerunku Chrystusa Króla na ścianie prezbiterium miała miejsce 25 czerwca 2016 roku, kiedy to biskup gliwicki Jan Kopiec dokonał tej ceremonii. Nowe malowidło olejne, na podbudowie złota, przedstawia Chrystusa na tronie w towarzystwie siedmiu świeczników.
Architektura i wystrój
Świątynia, znana jako Kościół Chrystusa Króla, została starannie zaprojektowana przez architekta Karla Mayra. Jej wyjątkowa bryła symbolizuje arkę-okręt (navis Ecclesiae), która ma za zadanie przewozić chrześcijan przez morze życia w kierunku domu Ojca.
Kościół o strukturze trzynawowej bazyliki oparty jest na wydłużonym prostokącie i zbudowany w oparciu o żelbetowy szkielet. Dominującym elementem architektonicznym jest masywna wieża, która przyciąga uwagę już z daleka. Wnętrze świątyni wieńczy płaski strop, co nadaje mu prostotę i elegancję.
Wieża
Wysoka na 60 metrów wieża, zaprojektowana przez Karla Mayra, miała być zwieńczona grupą Ukrzyżowania oraz złotą koroną. Jednakże, ostatecznie zdecydowano na budowę wieży do poziomu nawy, a zaoszczędzone fundusze przeznaczono na realizację plebanii, której projekt wykonała ekipa Otto Lindera i Theodora Ehla. W międzyczasie na wieży umieszczono drewnianą nadbudówkę stylizowaną na modne wówczas wzory Bauhausu. W 1937 roku Linder i Ehl zaprezentowali nowy projekt nadbudowy wieży, jednakże nie został on wprowadzony w życie.
W 2019 roku drewniana nadbudówka została usunięta, a na jej miejscu powstała nowa, murowana struktura. Po tej przebudowie wieża osiągnęła wysokość 45,30 m. Projektantem nowej nadbudowy był architekt Robert Krawczyk. W grudniu 2019 roku, po zakończeniu odbudowy oraz podwyższeniu, wieża kościelna wraz z dzwonnicą uzyskała oficjalne poświęcenie.
Witraże
Witraże umiejscowione w okrągłych oknach świątyni zostały wykonane w renomowanej pracowni witrażowniczej Franza Mayera z Monachium, na podstawie projektu Josefa Eberza. Do dziś zachowały się cztery z nich, przedstawiające świętych w półpostaci oraz ich charakterystyczne atrybuty. Ponadto, w górnych częściach ścian nawy znajdują się ornamentalne witraże z 1943 roku, które wyszły z berlińskiej pracowni Augusta Wagnera.
Przypisy
- IrenaI. Kontny, Gliwickie witraże sakralne - ich symbolika, atrybucja i datowanie, „Renowacje i Zabytki”, 2(66), 2018, s. 58-59, ISSN 1643-2029.
- Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Wieża kościoła Chrystusa Króla w Gliwicach w... [online], gliwice.gosc.pl, 12.12.2019 r. [dostęp 22.01.2020 r.]
- Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Wieża kościoła Chrystusa Króla w Gliwicach w... [online], gliwice.gosc.pl, 12.12.2019 r. [dostęp 17.01.2020 r.]
- Kościół p.w. Chrystusa Króla [online], www.gliwiczanie.pl [dostęp 17.01.2020 r.]
- Rzymsko-katolicka Parafia pw. Chrystusa Króla [online], www.chrystus-krol.pl [dostęp 17.01.2020 r.]
- Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Światło, jakbyśmy patrzyli w słońce [online], gliwice.gosc.pl, 24.06.2016 r. [dostęp 22.01.2020 r.]
- Gliwice, Chrystusa Króla (Dekanat Gliwice Sośnica). Diecezja gliwicka. [dostęp 02.05.2018 r.]
- a b c d e SyskaS. Anna SyskaS., KiełkowskiK. Tomasz KiełkowskiK., Styl gotycki wyklucza się: międzywojenna architektura w województwie śląskim, Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2015, s. 91, ISBN 978-83-85871-69-9, OCLC 950002049.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Parafia Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Gliwicach | Kościół Ducha Świętego w Gliwicach-Ostropie | Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w Gliwicach | Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Gliwicach | Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gliwicach-Bojkowie | Kościół św. Alberta Wielkiego w Gliwicach | Kościół św. Bartłomieja w Gliwicach (stary) | Kościół św. Jana Chrzciciela w Gliwicach | Kościół św. Jerzego w Gliwicach-Łabędach | Kościół Trójcy Świętej w Gliwicach | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gliwicach | Parafia św. Jana Chrzciciela w Gliwicach | Kościół św. Jadwigi w Gliwicach | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gliwicach | Parafia Ducha Świętego w Gliwicach-Ostropie | Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Gliwicach | Kościół Zbawiciela w Gliwicach | Kościół św. Bartłomieja w Gliwicach (nowy) | Kościół św. Anny w Gliwicach | Kościół Matki Boskiej Kochawińskiej w GliwicachOceń: Kościół Chrystusa Króla w Gliwicach