Henryk Michał Jaroszewicz, urodzony w 1974 roku w Gliwicach, jest uznawanym ekspert w dziedzinie językoznawstwa oraz socjolingwistyki.
Specializuje się w językach południowosłowiańskich, w szczególności jako serbokroatysta, oraz w polonistyce. Jaroszewicz ma tytuł doktora habilitowanego nauk humanistycznych, tylko dodając do jego osiągnięć status profesora Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jego interdyscyplinarne podejście do badań językowych pozwala mu na analizowanie zjawisk językowych w kontekście kulturowym oraz społecznym, co czyni go znaczącą postacią w swojej dziedzinie.
Życiorys
Henryk Jaroszewicz jest wybitnym naukowcem, który ukończył Technikum Kolejowe w Gliwicach w 1995 roku. Dalszą edukację kontynuował na Uniwersytecie Opolskim w Opolu, gdzie uzyskał dyplom w 1999 roku. Na tej samej uczelni obronił swoją pracę doktorską zatytułowaną „Nowe tendencje normatywne w standardowych językach chorwackim i serbskim” w 2003 roku.
W swojej karierze akademickiej Jaroszewicz przeszedł przez różne etapy, pracując najpierw jako asystent, a potem adiunkt w Katedrze Slawistyki, która funkcjonuje w ramach Instytutu Filologii Polskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Opolskiego. W latach 2001-2004 prowadził zajęcia jako lektor i wykładowca języka polskiego na Uniwersytecie w Zagrzebiu.
Od 2005 roku związał się z Uniwersytetem Wrocławskim, gdzie w 2017 roku zdobył stopień doktora habilitowanego na podstawie monografii „Derywacja frazeologiczna w języku polskim i serbskim”. Aktualnie pełni funkcję profesora na Instytucie Filologii Słowiańskiej, który jest częścią Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jako socjolingwista i serbokroatysta, Jaroszewicz zajmuje się także polonistyką. W swoim dorobku ma cztery monografie oraz ponad trzydzieści artykułów naukowych i rozdziałów w monografiach. Jego prace są publikowane w felietonach popularnonaukowych na portalu internetowym Wachtyrz.eu. Jego badania koncentrują się na współczesnej historii języków południowosłowiańskich oraz zachodniosłowiańskich, zajmuje się także polityką językową oraz ekologią językową, a jego zainteresowania obejmują również pogranicza gramatyki oraz frazeologii.
Warto również podkreślić, że Jaroszewicz jest autorem pierwszego w historii naukowego opracowania kodyfikującego język śląski, zatytułowanego „Zasady pisowni języka śląskiego” (2022). Dodatkowo, był pomysłodawcą i członkiem-założycielem Rady Języka Śląskiego w latach 2023–2024.
Najważniejsze publikacje
Języki południowosłowiańskie
W obszarze języków południowosłowiańskich, Henryk Jaroszewicz publikował szereg istotnych prac. W 2004 roku ukazała się jego książka pt. „Nowe tendencje normatywne w standardowych językach chorwackim i serbskim”, wydana w Opolu.
W 2006 roku zaprezentował badania dotyczące „Jugosłowiańskich sporów o status języka serbsko-chorwackiego w latach 1901–1991”, co miało miejsce w Wrocławiu. Jego publikacja z 2012 roku nosi tytuł „Прилози историји српскохрватског језика” i została opublikowana w Belgradzie.
W 2016 roku zajął się tematem „Derywacja frazeologiczna w języku polskim i serbskim”, które również miało miejsce we Wrocławiu.
Język śląski
Kiedy mówimy o języku śląskim, Jaroszewicz również wniósł wiele wartościowych publikacji. W 2019 roku opublikował rozdział w książce „Kiedy umrze ślōnsko gŏdka”, redagowanej przez M. Musiała i M. Rosę, zatytułowany „Literacko-jynzykowŏ erbowizna Gōrnego Ślōnska – in spe,” gdzie na stronach 85–91 zwraca uwagę na współczesny podejście do tej tematyki.
W tym samym roku, w „Zeszytach Łużyckich”, pojawił się jego artykuł „Rozwój języka Górnoślązaków w XXI wieku. Szkic socjolingwistyczny”, gdzie na stronach 25–42 prezentuje analizę socjolingwistyczną.
Jaroszewicz także analizuje kwestie emancypacji śląszczyzny, co znalazło swoje odbicie w publikacji „Krytyka prób emancypacji śląszczyzny. Płaszczyzna prawno-ustrojowa, społeczno-polityczna i personalna” wydanej w „Slavica Wratislaviensia” w 2019 roku, na stronach 137–166.
Ostatnią znaną publikacją z tej dziedziny jest „Zasady pisowni języka śląskiego. Studium normatywne”, która ukazała się w Siedlcach w 2022 roku.
Życie prywatne
Henryk Jaroszewicz to osoba, która z dumą podkreśla swoje śląskie pochodzenie. Jest Ślązakiem zarówno z urodzenia, jak i z wyboru. Jego identyfikacja z regionem objawia się poprzez członkostwo w Stowarzyszeniu Osób Narodowości Śląskiej, co świadczy o jego przywiązaniu do lokalnej kultury i tradycji.
W życiu osobistym jest mężem oraz ojcem trojga dzieci, co podkreśla jego zaangażowanie w rodzinne wartości. Obecnie mieszka w Legnicy, co łączy go z kolejnym istotnym aspektem jego tożsamości regionalnej.
Przypisy
- KatarzynaK. Pachelska, Henryk Jaroszewicz, ekspert od zasad pisowni języka śląskiego, profesorem UWr [online], Ślązag.pl, 04.03.2024 r. [dostęp 24.05.2024 r.]
- Powstaje Rada Języka Śląskiego. Jej członkowie chcą oficjalnego uznania Ślązaków za mniejszość etniczną - Wiadomości [online], web.archive.org, 01.12.2023 r. [dostęp 25.05.2024 r.]
- Skłod Rady Ślōnskigo Jynzyka – Rada Ślōnskigo Jynzyka [online], web.archive.org, 20.05.2024 r. [dostęp 24.05.2024 r.]
- a b c d e f g h i j k Instytut Filologii Słowiańskiej UWr - Jaroszewicz Henryk [online], web.archive.org, 27.02.2024 r. [dostęp 24.05.2024 r.]
- Dr hab. Henryk Michał Jaroszewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 24.05.2024 r.]
- Henryk Jaroszewicz: Rozumiem i czuję, że jestem Ślązakiem.
- Skłod Rady Ślōnskigo Jynzyka [online], Rada Ślōnskigo Jynzyka [dostęp 23.09.2024 r.]
- Jaroszewicz, Henryk, 1974- [online], Databáze Národní knihovny ČR [dostęp 09.02.2021 r.]
- AldonaA. Minorczyk-Cichy, Rada Języka Śląskiego przy Radzie Górnośląskiej [online], mikołów naszemiasto, 25.06.2012 r. [dostęp 23.09.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Władysław Dworaczek | Bogusław Tracz | Jerzy Kasprzyk | Jerzy Stopyra | Andrzej Karpiński (historyk) | Teresa Kowalska | Piotr Wilk (muzykolog) | Małgorzata Nowaczyk | Barbara Dunin-Kęplicz | Julian Kornhauser | Aleksander Błaszczyk | Leszek Jodliński | Renata Przybylska | Leszek Marynowski | Wilhelm von Blandowski | Mirosława Hanusiewicz-Lavallee | Jakub Nalepa | Jacek Rydzewski | Tadeusz Lubelski | Jacek RopskiOceń: Henryk Jaroszewicz